มันสำปะหลังมีชื่อสามัญว่า Cassava หรือ Tapioca หรือ Manioc มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Maniho esculenta Crantz มีถิ่นกำเนิดในแถบเขตร้อนพบในแถบอเมริกาใต้ ในปี พ.ศ. 2549 พื้นที่ปลูกมันสำปะหลังทั่วโลกประมาณ 113.8 ล้านไร่ และมีผลผลิตเฉลี่ย 1.92 ตัน/ไร่ โดยที่อินเดียเป็นประเทศที่มีผลผลิตต่อพื้นที่สูงสุด 5 ตัน/ไร่ ด้วยเหตุผลสำคัญ คือ มีการพัฒนาพันธุ์มันสำปะหลังสายพันธุ์ใหม่ที่ให้ผลผลิตสูง มีระบบการจัดการแปลงและชลประทานที่ดี ทั้งนี้พันธุ์ดังกล่าวเกิดขึ้นได้เนื่องจากอินเดียมีความหลากหลายของสายพันธุ์มันสำปะหลังสูง จึงเป็นข้อได้เปรียบ ปัจจุบันอินเดีย มีการกำหนดเป้าหมายการพัฒนามันสำปะหลังที่เรียกว่า "2020 strategy" เพื่อเพิ่มผลผลิตต่อพื้นที่เป็น 6 ตัน/ไร่ (Edison S., 2007) ในขณะเดียวกัน ประเทศไนจีเรียผลิตมันสำปะหลังมากเป็นอันดับหนึ่งของโลก ตามด้วยบราซิลและประเทศไทย เนื่องจากมีความได้เปรียบด้านพื้นที่มีโครงการวิจัยเน้นการเพิ่มผลผลิตภายใต้การสนับสนุนของ International Center for Tropical Agriculture : CIAT (www.checkbiotech.org) แต่ทั้งนี้ผลผลิตที่มากเป็นอันดับต้นของไนจีเรียและบราซิล เนื่องจากพื้นที่เพาะปลูกที่มากกว่าประเทศไทย โดยทั้ง 2 ประเทศ ผลผลิตต่อพื้นที่ยังต่ำกว่าไทย และแม้ไทยไม่ใช่ผู้ผลิตมันสำปะหลังอันดับหนึ่งของโลก แต่ในแง่การส่งออก ไทยเป็นผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรายใหญ่ที่สุดของโลก ประเทศคู่แข่งที่สำคัญ ได้แก่ อินโดนีเซีย บราซิล และเวียดนาม

พื้นที่ปลูกมันสำปะหลังพบทั่วทุกภาคของประเทศไทย ยกเว้นภาคใต้ ภาคที่มีการปลูกมากที่สุด คือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (มากกว่าร้อยละ 50) รองลงมา คือ ภาคกลาง (ประมาณร้อยละ 33) และภาคเหนือ (ประมาณร้อยละ 15) พื้นที่รวม 48 จังหวัด คิดเป็นพื้นที่ปลูกประมาณ 7 ล้านไร่ ผลผลิตรวมกว่า 26 ล้านตัน ในปี พ.ศ. 2550 (สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2550)

มันสำปะหลังมีทั้งหมดประมาณ 150 พันธุ์ แต่ละพันธุ์มีลักษณะแตกต่างกันไปทั้งลักษณะภายนอก และปริมาณของกรดไฮโดรไซยานิกซึ่งเป็นส่วนประกอบทางสรีรวิทยา จากการที่ปริมาณกรดไฮโดรไซยานิกไม่เท่ากันนี้เอง จึงแบ่งมันสำปะหลังออกเป็น 2 ชนิด คือ ชนิดขม(Bitter Type) และ ชนิดหวาน (Sweet Type) โดยชนิดที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตแป้งมันสำปะหลังคือชนิดขม

สำหรับประเทศไทยมีสายพันธุ์ของมันสำปะหลังที่ใช้ในการผลิตแป้งมันสำปะหลังด้วยกันอยู่ 9 พันธุ์ คือ ระยอง1 ระยอง 2 ระยอง 3 ระยอง 5 ระยอง 60 ระยอง 90 เกษตรศาสตร์ 50 ศรีราชา1 และ พันธุ์ห้านาที (กล้าณรงค์ ศรีรอด และ เกิ้อกูล ปิยะจอมขวัญ, 2546)

โดยเฉลี่ยแล้วส่วนประกอบในหัวมันสำปะหลังมีดังนี้

รูปที่ 1.1 แสดงปริมาณการใช้ประโยชน์จากมันสำปะหลัง ในปี พ.ศ. 2550 มันสำปะหลังเกือบทั้งหมดถูกใช้ในการผลิต แป้ง มันเส้น และมันอัดเม็ด เมื่อดูผลผลิตมันสำปะหลังในปี พ.ศ. 2550 เห็นได้ว่าผลผลิตสูงขึ้นถึง 26 ล้านตัน เทียบกับผลผลิตเฉลี่ยในรอบ 4-5 ปีที่ผ่านมา ที่ได้เพียง 20 ล้านตัน ทั้งนี้เนื่องจากราคามันสำปะหลังที่สูงขึ้น ทำให้มีการขยายพื้นที่ปลูก และมีกำลังซื้อปัจจัยดูแลแปลงมากขึ้น

รูปที่ 1.1 ปริมาณการใช้ประโยชน์จากมันสำปะหลังปี พ.ศ. 2550 (คัดมาจาก ไบโอเทค 2551)